Bir Pomak Köyü Hasanbey

Bir Pomak Köyü HASANBEY

1 : Köyün konumu;

Hasanbey köyü Gönen ilçe merkezine 2 Km. mesafede ve ilçenin kuzeyinde Gönen-Biga asfaltının kenarına kurulmuştur. Köy genel olarak kuzeyden güneye doğru düz bir arazi üzerine kurulmuş tipik bir ova köyüdür.Arazinin genel olarak düz ve köyün kuruluş yeri Gönen ovasının kenarıdır.

2:HASANBEY Köyü Kuruluş Hikayesi;

Hasan bey köyü Rumi 1293,Miladi 1877 tarihinde yapılan Osmanlı-Rus savaşında Osmanlıların yenilgiye uğraması ile Bulgaristan’daki Osmanlı sınırları içinde yaşayan Türk ve Pomak vatandaşların, Osmanlıların buradan geri çekilmesi ile telaşa kapılarak buralardan Anadolu’ya kafileler halinde göç edip yeni yerleşim bölgeleri aramaya başladıkları dönemde kurulmuştur. Hasanbey köyü Pomakları bu tarihlerde Bulgaristanın kuzey batı Tuna boyunda bulunan şimdiki ’VRACHA’ vilayetinin ‘RAHVA’ kazasının ‘BELASLATİNA’ ya bağlı birkaç köyünde ikamet ediyorlardı. Zamanın padişahı göçlerin Anadolu içlerine yapılmasını istiyor ve Konya Haymana ovalarına yerleşecek olanlara yer gösterilmesini buyruk vermiştir . Ancak Pomaklar göç ettikleri yerlerin ormanlık ve yeşillik olması nedeniyle , çıplak bir yayla görünümünde olan yerleri beğenmeyip başka yerleşim yeri aramaya karar vermişler. Bu arayış sonunda kendi aralarında para toplayıp boş bir arazi alma kararı verilmiştir. Aralarından seçtikleri ileri gelenlerden 4 kişilik bir gurup halk adına yer aramak için teşebbüse geçerek bu işe koyulurlar .Aralarında bugün ölmüş bulunan Molla Osman ve arkadaşları tavsiye üzerine Gönen’e gelirler. Şimdiki köyün bulunduğu yeri Hacı Hasan Bey namında birisidir.Pazarlık sonucunda 3 bin dönüm kadar bir araziyi o zamanın parasıyla 3 bin altın yani 3 bin sarı liraya satın alırlar. Satın alma ve yer bulma işleminden sonra tekrar Bulgaristan’a dönen temsilciler kendi yakınlarına ve çevre köylerdeki tanıdıklarına da haber vererek hem göç hazırlığı hem de paylarına düşen parayı toplamaya başlarlar .Civar köylerde toplanan 70 kadar hane ki bunlar ,aynı köyden olmayıp bugün hatırlandığına göre (Bukuvech,Tlachene,Petrevan,Kapıca,Beleslatina,Chomakov) 6 köyden toplanmışlardır. Bu toplanan haneler 93 harbi diye adlandırılan savaştan bir süre sonra bir ilkbaharda öküz ve manda arabalarına yaptıkları örtüler içinde kendilerine gerekli erzaklar ve çok ucuza sattıkları ev ve arazilerinin paraları ile yola çıkarlar. Aylarca süren yorucu yolculuktan sonra Trakya’ya varırlar .

Yanlarına hayvan yiyeceği alamayan göçmenler bu yolculuk sırasında hayvanlarını mola vererek doyururlar .Anadolu ya geçiş zamanın ilkel deniz araçları ile Tekirdağ dan Erdek’e olmuştur. Hareketten 4 ay kadar bir süre sonra bu günkü yerleşim yerine varırlar. Yolculuk çok uzun ve yorucu olmuştur. Çiftliğe gelindiğinde mevsim sonbahara rastladığından yerleşim çok güç olmuştur. Gelenlerin bir kısmı şimdi çiftlik yeri diye anılan yerde bulunan çiftliğin birkaç harabe kulübesini tamir ederek sığınmış hayvanlarını da sayalara koymuşlardır. Barınak bulamayanlar ise örgü ve çamurdan kulübeler inşa etmiş güçlüklerle o kışı geçirmişlerdir.Barınak darlığından başka yiyecek darlığıda çekenler çok olmuş birçoğu boğaz tokluğuna çalışmıştır Hasanbey köyünün bugünkü kuruluşuda o zamanlara dayanır.

Yer darlığından sokaklar ve ana cadde köyün kuruluşunda biraz dar tutulmuştur.Amaç arazinin daralmaması olmuştur.Köyü kuzeyden güneye dik bir şekilde uzanan bir ana cadde üzerine batı kısmına 3, doğu kısmına 2 arsa gelecek şekilde ana caddeyi dik olarak kesen 5 ara sokak ve 6 ada üzerine taksim edip kendi aralarında parsellemişlerdir. Arsaların taksimi ekseri kare şeklinde ve 35-40 metre en ve boyunca tutulmuştur. Köyün satın alındığı arazi durumu ise beyana göre şöyle; Çiftliğin ovada 30-40 dönüm sürülür durumda tarla ,çay boyunda tahmini 100 dönümlük kumluk şimdiki bostanlık denilen mevki , yine bugünkü okul tarlasının kuzeyindeki yine tahmini 100 dönümlük çiftlik merası , birde Gönen karayolu üzerinde 50-60 dönümlük tarlası bulunuyormuş . Diğer satın alınan arazi ise mera , koruluk, çalılık olarak bulunuyormuş. İkametin sonraki yılında mera herkesin hissesine göre parsellenmiş ,ancak çiftçilik işine daha sonraki baharda başlanabilmiş.

İlk olarak mısır bostan ekimi daha sonraları ise tahıl ekimi yapılmaya başlanmıştır. Geldikleri yerlerde tütün ekimi ile uğraşan köylüler burada da tütün ekimine başlamış ancak yasak yüzünden hükümetle araları açılmış yaptıkları direnme sonunda burada da tütün ekimi gerçekleştirmişlerdir. Tütün ekiminin Gönen çevresine bu Pomaklar tarafından yayıldığı beyan edilmektedir. Bir, iki yıl içerisinde yeniden açılan yerler , yeni yer olduğundan güzel ürün vermiş biraz ferahlamışlardır.

Çiftlik satın alınırken çiftlik sahibi Hacı Hasan Bey’in bir şartı gereği köyün adı HACI HASANBEY olarak konmuş, ancak daha sonraları HASANBEY olarak kısaltılmıştır. Aradan geçen beş-on yıl sonra buralara kendileri ile gelemeyen başka yerlerde bulunan yakınlarının da buraya gelmeleri ile köy 120 haneye çıkmıştır.

3-Köyün Ekonomik Durumu;

Hasan bey köyünde 1950 yılına kadar sulu tarım yapılmamış bu tarihe kadar tahıl ekimi ön sıralarda bulunmuştur.Tütüncülük tarımda önde gelen uğraşlardan birini teşkil etmiştir.1950 yılından sonra köye su motorları girmeye başlamış ve bu tarihten sonra sulu tarıma dayalı çiftçiliğe geçilmiştir.Çevrede açılan salça ocaklarının teşviki ile domates ekimi başlamış.1975 yılında köy hudutları içinde yapılan Oba salça fabrikasının tesiri ile de domates ekimi bu tarihten sonra hayli gelişmiştir. 1954 yılında Susurluk şeker fabrikasının hizmete girmesi ile de köyde şeker pancarı ekimine başlanmıştır. Son 10 yıldan beri ise önemli bir gelir kaynağı olan çeltikçilik(pirinç ) köyde hızla yayılmış ,bugün 100 kişi dolayında çeltik ekimi yapan çiftçi mevcuttur. Ova kenarında kurulan ve son yıllarda nüfusu hızla artan Hasan bey köyünde arazi darlığı nedeni ile topraklardan azami derecede istifade edilmeye çalışılmakta ,daha çok gelir getirecek ürünlerin ekilmesine özen gösterilmektedir. Topraklardan yılda iki ürün alma çabası sürmektedir. Tahıl ve ayçiçeği ekimi ancak sulanamayan arazide yapılmakta, sulanabilen arazilerde Çeltik(Pirinç), Pancar,Domates,Fasulye ekimi daha çok yer tutmaktadır. Bugün 100 den fazla traktöre ve çok sayıda ekim araçları ile su motorlarının bulunduğu köy de tarım modern tarım araçları ile yapılmakta ve bundan istifade edilmektedir.1996 yılında su kanallarının geçmesi ile hem sulanan yer artmış hemde tarımda maliyet önemli derecede düşmüştür. Tarım işletmeciliği yanında köyde sınırlı imkanlarla da olsa süt inekçiliği yapılmaktadır.Ancak mera yokluğu nedeni ile hayvancılık pahalı ve zor şartlar altında yapılmaktadır.

Balıkesir/Gönen/Hasanbey